BOLTON’LARA KARŞI BİZ

1980’den beri neo-liberal siyasetin çökertip yok ettiklerini, hem zihniyet hem de kurumlar bakımından tutup ayağa kaldırma zamanı geldi.

*

Dünyada “serbest ticaret” denen yağmacılığa karşı çıktığımızda “bunlar kapalı ekonomi isteyenler!” diye saldırdılar. Görüldü ki bunlar kendilerine “açık toplumcu” diyen insanlık yıkıcılarıdır. Artık, dünyanın genel yararı serbest ticarette değil, adil ticarettedir, demek ve başka ülkelerle ilişkilerimizi bu esasa göre düzenlemek zamanıdır.

*

Merkez Bankası’nın bağımsızlığı diye bir iş olmaz. Bu, ülkenin en temel kurumunu Vaşington ile Londra’daki beş-on yabancı bankanın emri altına vermek demektir. Seksen milyonun kaderini, açgözlülükleriyle tarihe geçmiş bu tekellere bırakamayız. Merkez Bankası, para-kredi işlerine başkalarının değil, Türkiye’nin yararına bakmakla yükümlüdür, deme zamanıdır.

*

Tarım ve toprak sözde serbest denen piyasa için beş-on tohum, gübre, ilaç tekeline bırakılamaz. 1980’den beri bu işi yaptık, sonuçlarını gördük. Tarım insan sağlığına zararlı ürünler dünyası oldu, toprak kirlenip zehirlendi, üretim yapamaz hale geldik. Tarım ve toprak planlamasına başlıyoruz, tam donanımlı zirai donatım kurumunu yeniden inşa ediyoruz, deme zamanıdır.

*

İleri teknolojiye dayalı, kendini üretebilen sınai üretimde ‘karşılaştırmalı üstünlüğümüz yok’ lafının yalan olduğu tecrübeyle sabit oldu. Dördüncü sanayi devrimi denen yeni teknolojik süreci, montaja ve en kirli eski sanayilere sıkışıp kalmış bir halde karşılıyoruz. Bu sonuncu sıkışmayı aşmak için devleti bu işin başına geçiriyoruz, deme zamanıdır.

*

Kentsel altyapı, toprağa ve teknolojiye dayalı sanayiler için başlıca talep yaratıcılardandır. Kentsel altyapının planlanmasında, finansmanında, inşaatında, işletilmesinde belediyeleri daha fazla yalnız bırakamayız. Neo-liberal siyasetlerin ortadan kaldırılsın diye etmediklerini bırakmadıkları İller Bankası örneği üzerinde duracağız, yerel işleri ulusal üretim ve hizmetlerle birleştireceğiz, deme zamanıdır.

*

Üniversitelerimiz, neo-liberal siyasetin baskısı altında, bilgi üreten değil ara-işgücü-yetiştiren meslek yüksekokullarına döndü. Üniversiteler, küreselcilerin yerelcilik yüceltmesine koşut biçimde özelleştirilip yerelleştirildi. Üniversiteleri meslek okulu ayarına sabitleyen mevcut uygulamalara son vermenin zamanıdır.

*

Topyekûn ayağa kalkmak, besbelli ki tüm toplumun özlemi. Bu özlemi, yaşamı yönlendirecek gerçek bir inanca çevirmek için olmazsa olmaz bir koşul var: Artık vicdan yaralar hale gelmiş olan gelir adaletsizliği sorununun üstüne gitmek.

Bunun için çok araç var. Öncelikle başlıca kamu hizmetlerini şirketlere iş alanı açma aracı olarak değil, gelirdeki adaletsizliği düzeltici bir araç olarak görmekle işe başlamak gerek. İşte önümüzde yerel seçimler var; bakalım hangi aday bundan dem vuracak?

Sonra devlete, merkezi idareye düşen işler var: Üretici gelirine adeta el koyan ticaret ağlarına çeki düzen vermek… Vergilendirme sistemini üretkenlik ve gelir adaleti ölçütlerine göre tasarlamak…

Elbette bütün toplumsal ve siyasal kurumların azami özeniyle ücretler ve huzur haklarından kira, kâr, faiz, servet gelirlerine haklı-adil kazanç düzeneği üzerine eğilmek…

*

Bu işlerde daha fazla zaman yitirmek, tvitleyerek tehditler savuran adeta kendini kaybetmiş Amerikan ulusal güvenlikçisi Boltongiller karşısında zaaflarımızı beslemekten başka bir anlama gelmiyor.

Neo-liberal yıkıntıyı ortadan kaldırma görevi geldi, kapımıza dayandı.

KÖTÜ’LERLE İYİ’LER

Kötü yönetime karşı iyi yönetim sloganı, sömürgeciliğin, 19. yüzyılda Hristiyan inancından transfer ettiği bir koddur. Günümüzde emperyalizmin dünya ülkelerine uygulamaya giriştiği her türlü yaptırımın, açık askeri işgallerin “ahlaki” gerekçesidir. Bir zihniyet kodu.

Sömürgecilerin dünya üzerinde estirdikleri fırtınaların çeşitli unsurları var. İşgal için kullandıkları asıl ya da vekil askerlerle silahlar… Eğlendirerek çürüten holiwudlar… Uygun buldukları kadim inançlardan ve dinlerden derlenmiş ahlaki ilkeler…

Sözkonusu slogan, bu sonuncu grupta yer alan araçlardan biridir.

*

Anlamı “Venezuella’da, Türkiye’de, Macaristan’da, Çin’de, Rusya’da, İran’da… kötü yönetimler var;  ABD ve ortakları onları ‘iyi yönetim’e kavuşturma hak ve misyonuna [görevine] sahiptir” fikrinden ibarettir.

Ülkesinde B.liar [yalancı] denen Tony Blair, Bir Yolculuk adlı kitabında yazıyor: Biz, uluslararası toplum, kendi ulusal çıkarları tehdit edildiğinde değil, asıl herhangi bir uzak ülkede yaşayan rejimin kötü doğası nedeniyle de küresel müdahale hakkına sahibiz. (s. 276)

Haklarını kullandılar. Daha dün Irak’ı işgal ettiler, Arap Baharı işgaliyle kuzey Afrika ülkelerini perişan ettiler, ‘renkli devrim’ girişimleriyle gençleri paralı askere dönüştürdüler. Şimdi aynı şey Venezuella için yapılmak isteniyor. Maduro kötü yönettiğine göre….

*

Bu ‘fikir’deki arsızlığı başka bir yerde bulmak gerçekten güç.

Mantığı basit: Eğer bazı ülkelerdeki yönetimler ‘iyi’ olabilseler, ‘iyiler’e böyle bir görev düşmezdi. Dolayısıyla ‘iyiler’in iyilik için harekatları ne kadar çok insana hem de canlar pahasına kanlı zararlar verirse versin, maliyet ne olursa olsun, bunun sorumlusu ‘iyiler’ olmayacaktır. ‘İyilik’, mutlak zaferi kendiliğinden hak etmiş bir şey. Bu misyon yerine getirilirken doğacak zararların sorumluluğu da ‘iyi olmayı başaramamış kötüler’dir.

Geçmişi ve bugünü yargılayıp infaz sehpaları kurmakla yetinmeyen, gelecekte işleyeceği suçları da üstünden atan acayip bir arsızlık.

*

Dikkat etmemiz gereken şey, insanlığın yıkımından başka bir hedefe yürümeyen bu kuvvetin sözlerini seçtiği yerdir.

Birincisi, “doğru – yanlış”tan söz etmiyor; mantık alanının bu iki kategorisi tartışmaya açıktır, kanıt gerektirir. İkincisi “güzel – çirkin”den söz etmiyor; estetik alanının bu ikilisi de ‘bakanın gözündedir’, göreceliğiyle karakterizedir. Sömürgeci, üçüncü alanı seçiyor; ahlak alanının “iyi – kötü” kategorileriyle konuşuyor. İnsanın varoluşuyla ilgili alandan ses veriyor; konuya ‘inanç’lardan yani damardan giriyor.

Zaten dünyaya nizam verme misyonunu da bu ahlaki kategoriyi kullandığı için üretebiliyor. Ahlaki duruşun tartışılmazlığını kalkan edinmiş, ‘misyon’unu ilahi bir esreklikten –‘vizyon’dan [vahiyden] türetmiş yürüyor. Bunun karşısında ne mantık işe koşulabilir ne de estetik.

Büyük cüretkarlık!

*

Egemen sömürgeciler bunu hep yapıyorlar.

İnsanlığın genel-ortak zihin kodlarını kendi çıkarlarına ve amaçlarına uygun içerikle doldurup kullanıyorlar. Bir terimi bir kez ellerine geçirip tanımladıklarında, devasa propaganda makineleriyle zihinleri yakıp geçiyorlar.

“E n’apalım, temel ahlaki kategorilerden bile vaz mı geçeceğiz!’ diyenlerimiz ilk yalazla renk değiştirenlerimiz. Vazgeçmeyeceğiz, ilahi katlardan konuşurmuş gibi yapanların ipoteğine geçit vermeyeceğiz.

[BAG, Aydınlık, 6 Şubat 2019]

BELARUS’TAKİ CESARET ANITI

Belarus’un Brest kentinde, İkinci Dünya Savaşı’nın hemen başında 1941 yılında, Nazi ordularının saldırısına karşı hüzün veren destansı bir direniş gösterdiği için anıtlaştırılmış eski bir kale var. Burada büyük bölümünün adı belirlenemeyen binin üzerinde askerin anısı yaşatılıyor. Üzerlerine durmaksızın yağmur gibi yağan kuşatma kurşunlarının yanısıra, hemen yanı başlarında akan suya erişemedikleri için susuzluktan kırılan askerlerin öyküsü, birine Cesaret öbürüne Susuzluk adı verilen iki etkileyici heykelde canlandırılmış bulunuyor.

*

Cesaret adlı heykel, dev bir yapım.

2014 yılında CNN adlı televizyonun saldırısına uğramıştı. Bu TV, heykeli ‘dünyanın en kötü heykeli olarak ortadan kaldırılması gereken şey’ diye karalamaya ve yıkılmasını sağlamaya kalkışmıştı. Hemen ardından, yalnızca Belarus’tan değil, dünyanın pekçok yerinden aldığı tepkilerle özür dileyip geri çekildi.

Cesaret Heykeli, 2019 yılının Ocak ayında, Türkiye’deki sözde internet gazetelerinden birinde “Erkeklik Krizi” başlıklı bir yazının görseli olarak kullanıldı. Yazı ‘erkeklik krizi’ ile ulus-devletlerin krizini özdeşleştiriyordu. Site editörü de seçtiği fotoğrafla bunları anti-faşist direnişle özdeş hale getirdi. Cari günde CNN ile, tarihten ise Nazi saldırganlığıyla kol kola girişin örneğini sergilediler.

*

Bu kafalar, SSCB’nin Gorbaçov’uyla birlikte yetişmeye başlamış görünüyor. Gorbaçov’un perestroyka’sı küreselci piyasanın, glasnost’u ise Soroscu ‘açık toplum’un kurucuları oldu. Kendilerine daha 1980’li yıllarda ‘solcu-ilerici’ demişlerdi; karşı çıkanlara da ‘sağcı -tutucu, muhafazakar, gerici’. Sonra küreselcilerin ve açık toplumcuların yanında yerlerini aldılar. Renkli devrimlerle, Arap Baharlarıyla, ‘nükleer silahı var’ yalanlarına dayalı tanklı toplu işgallerle modern-ötesi dünyanın üyeleri oldular. Bütün bu olanları, küresel sömürgeciliğin acımasız saldırılarını, emperyalizmin değil de ulus-devletin krizi diye yaftaladılar. Böylece küreselci sömürgeciliğin bayraktarları haline geldiler.

*

Günümüzde bu saldırgan hatta değişen hiçbir şey yok. Bayraktarlar, şimdi de Venezuella’ya yönelmiş emperyalist şiddeti kutsamakta birbirleriyle yarış içindeler.

Tuhaflık şurada ki, Trump’ta gördükleri ‘erkeklik krizi’ni, Trump’ın Venezuella’ya saldırma kararı karşısında unutuverme gibi bir erdemleri var. Amerikan meclisinin Venezuella başkanı Madura’yı reddedip muhalefetteki kendi adamlarından birini başkan saymasını ‘diktatörlüğe karşı demokrasi baskısı’ diye selamlayabiliyorlar. İngiltere’nin Venezuella altınlarına el koymasını uygun görüp, yıllardır devam eden ABD yaptırımlarından hiç ama hiç söz etmeden emperyalist saldırganlık aklamasına girişebiliyorlar.

*

İşbirlikçilerin savunmaları, Şener Şen’in banker konulu bir filmindeki repliği hatırlatıyor:

-ABD saldırıyor saldırmasına da, sor bir bakalım neden saldırıyor?

-“Oradaki yönetim kötü de ondan saldırıyor; iyi yönetim olsa neden saldırsın!”

Derim ki bu repliği es geçmeyelim.

Kötü yönetime karşı iyi yönetim sloganı, sömürgeciliğin, 19. yüzyılda Hristiyan inancından transfer ettiği bir koddur. Günümüzde emperyalizmin dünya ülkelerine uygulamaya giriştiği her türlü yaptırımın, açık askeri işgallerin “ahlaki” gerekçesidir.

Bu bir zihniyet kodudur.

İkinci Dünya Savaşındaki büyük savunmanın Cesaret Anıtı’nı ‘erkeklik’ sanan tarih yoksunu zihinler, bu kodla biçimlendirilmektedirler.

[BAG, Aydınlık, 3 Şubat 2019]