İZMİR SEÇMENİ GÜVENCEMİZDİR

İZMİR – CHP İÇİN 2014 YEREL SEÇİM SONUÇLARI DEĞERLENDİRMESİ

Prof. Dr. Birgül Ayman Güler

CHP İzmir Milletvekili

İzmir’de CHP seçmeni, ülkemizin güvencesi olma özelliğini sürdürmektedir. Tüm ülkeyi kasıp kavuran AKP iktidarına karşı direnişini sürdürmektedir. İzmir seçmeni AKP’ye desteğini % 5 oranında geri çekmiştir. 

Ne var ki CHP, bu bilinçli ve kararlı denizde seçmeni zora sokmuştur. CHP bakımından;

1. 2009'da büyükşehir belediye başkanı oyu %55 idi şimdi %49,9’dur (-5,1 gerileme),

2. 2009'da 2 ilçe belediye başkanlığı kayıp idi şimdi 8 ilçe kayıptır,

3. 2009'da belediye başkanları toplamı %46,1 idi, şimdi 43,8’dir (-2,3 gerileme),

4. 2009'da il genel oyu %48 idi şimdi meclisler oyu %44,3’dür (-4,3 gerileme),

5. 2011'de il mv. oyu %43,8 idi şimdi meclisler oyu %44,3 (0,5 artış)

Bu sonuçlar İzmir için başarısızlık demektir. Ve ek olarak,

+6. Yolsuz, yasakçı, savaşçı, anti-laik ve Atatürk düşmanı bir iktidarın varlığı da hesaba katılınca, bu sonuçlar İzmir'de bizim için hezimet demektir. 

Ayrıntılar kısa başlıklar halinde aşağıdadır. 

(1) Oyların Genel Dağılımı

Seçmen, 30 Mart 2014 yerel seçimlerinde CHP'ye, İzmir ilinin 30 ilçesinde, ilçe belediye meclisleri için oyların %44’ünü (% 44,3), başkanlar için %45’ini (%44,5), büyükşehir belediye başkanlığı için % 50’sini (%49,9) verdi. 

İkinci parti AKP, ilçe belediye meclis üyelikleri için oyların %32’sini, büyükşehir belediye başkanlığı için ise %36’sını aldı.

İzmir seçmeni, ülke geneli oylara göre bakılırsa önceki seçimlerde olduğu gibi, AKP’yi cezalandırmaya ve CHP’yi ödüllendirmeye devam etmiştir. İzmir seçmeni, bu bilinçli kararlılığıyla ülkemizin öncüsü ve güvencesidir. 

(2) 2011 Milletvekili Seçimlerine Göre: Seçmen CHP’nin Önünde Gitmektedir!

Seçim sonuçlarını gerçeğe uygun biçimde değerlendirmek için, 2014 sonuçlarını 2009 yerel seçim sonuçlarıyla karşılaştırmak gerekir. Bununla birlikte, 2011-2014 karşılaştırması yapalım ısrarı varsa, yapılması gereken 2011 milletvekili sonuçlarıyla 2014 ilçe belediye meclisleri sonuçlarını karşılaştırmaktır. 

Milletvekili sonuçlarıyla büyükşehir belediye başkanlığı ya da ilçe belediyelerin başkanlık sonuçları karşılaştırılamaz. Çünkü bu iki karşılaştırma örneğinin nitelikleri farklıdır. Biri doğrudan parti tercihini gösterirken, diğeri parti tercihinin yanı sıra “kişi makamı”nı da temsil etmektedir. Nitekim bazı ilçelerde parti oyu %40 iken büyükşehir başkanı için %30’a düşebilmiş ya da 50’ye çıkabilmiştir. 

Karşılaştırmayı denk örnekler üzerinde yapmak gereği nedeniyle, sonuçları 2011 parti tercihi oranıyla 2014 belediye meclislerinin aldığı oy oranını karşılaştırdığımızda, İzmir’deki sonuçlar şöyledir: 

• CHP oyları %43,8'den %44,3'e çıkmış ve %0,5 artış göstermiştir.
• AKP oyları %36,8’den %32’ye düşmüş ve %4,8 gerilemiştir. 

Bu durum, İzmir’de seçmenin AKP’ye karşı direndiğinin en açık örneğidir. Bu direniş ve AKP’yi cezalandırma iradesi, CHP yönetiminin başkan – meclis üyesi adaylaştırmalarında yaptığı açık hataları ortaya çıkaran başlıca göstergelerden biridir. 

(3) 2009 Yerel Seçimine Göre: Yüzde 48’den 44’e gerileme… 

İzmir’de CHP büyükşehir belediye başkanının 2009’da oyu % 55 idi. Bu seçimde % 50'yi aşamamış, %49,9’a takılıp kalmıştır. 

Buna karşılık aynı dönemlerde aynı makam için AKP oyları 2009’da %30,7 iken 2014’te %35,9 olmuştur. MHP, %7,2’den %8’e ilerleyerek %0,8 artış sağlamıştır. CHP’nin oyunda %5,1 gerilemeye karşı, AKP %5,2 yükseliş yaşanmıştır. 

"Son yıllarda il toplamında ne oldu?" sorusuna doğru yanıtı, 2009'da il genel meclisi oylarıyla 2014'te ilçe belediye meclisleri toplam oyunu karşılaştırarak verebiliriz. Bu gösterge bakımından; 

• İl genel meclisi CHP oyları %48 iken, şimdi (toplam belediye meclis oyları) %44'e gerilemiştir. 
• AKP il genel meclisinde %29 olan payını, şimdi ilçe belediye meclisleri oy toplamı olarak %32'ye yükseltmiştir. 
• MHP’nin il genel meclisi oy payı %14 iken, şimdi belediye meclisleri toplamı olarak %11'e düşmüştür. 

Yukarıdaki değerlendirme bir kez daha doğrulanmaktadır; İzmir seçmeni Cumhuriyetçilik tercihinde kararlıdır.

(4) 2009 Yerel Seçimine Göre: 28 belediyeden 22’ye gerileme… 

İzmir’de toplam 30 ilçe ve 1 büyükşehir belediyesinde değişiklik ilçe belediye başkanlıklarında yaşanmıştır. 

CHP 2009'da 1 BŞB+28 ilçe belediye başkanına sahipken, şimdi 1 BŞB+22 ilçe belediyesi vardır. Sekiz ilçe belediyesi yitirilmiştir. (SARI ve MAVİ renkler yitirilen ilçelerdir.)

2014 seçimlerinde AKP, 2009'da 1 olan ilçe belediyesi sayısını 6’ya çıkarırken, İzmir’de hiç belediyesi olmayan MHP 2014'te 2 belediye başkanlığına sahip olmuştur. 

(5) 2014’te Yitirilen Belediyeler: Aday Bölünmesi mi Yönetim Hataları mı? 

İzmir’de CHP'nin kaybettiği 8 ilçenin 5’inde "oy bölünmesi" ya da "DSP sorunu" gibi bir dış neden yoktur. İlçelerin 5'inde KEMALPAŞA, KİRAZ, ÖDEMİŞ, TORBALI, SELÇUK'ta aday bölünmesi olmamıştır. 

Kaybedilen ilçelerin yalnızca 3'ünde ALİAĞA, KINIK ve MENDERES’te aday bölünmesi sorunu olmuştur. CHP'li olup partiden ayrılıp aday olanlar Menderes'te BAĞIMSIZ olarak, Aliağa'da DSP’den, Kınık'ta DP'den aday olmuştur. Bu durum, başarısızlığın (DSP gibi) başka bir siyasal oluşuma yüklenmesinin doğru olmayacağını göstermektedir. 

Söz konusu üç ilçede ortaya çıkan sonuçların sorumluluğu, diğer beş ilçede olduğu gibi, tümüyle aday belirlemede yetki kullananlara aittir. Partimize yıllarca hizmet vermiş olan arkadaşlarımızı boş yere hırpalamak yerine, yönetsel karar yanlışları üzerinde durmak hem hakkaniyete hem örgütsel akla uygun olacaktır. 

(6) 2009 – 2014 Belediye Başkanlıklarında Oy Değişimi: %-2,3 ve %-5,1 gerileme

İl genelinde belediye başkanlıklarında %-2,3 gerileme varken, büyükşehir belediye başkanlığı için oy gerilemesi %-5,1 olmuştur. Rakamlar aşağıdaki çizelgededir. 

İzmir’de kazanılan 22 ilçenin belediye başkanlıkları, 12 ilçede oy artışıyla, 10 ilçede ise oy düşüşüyle alınabilmiştir. 

Verilen 8 ilçeden 7’sinde %29’a yükselen oy kayıpları olmuştur; ilçelerden 1’inde Kemalpaşa’da ise CHP oyları artmasına karşın başkanlık yitirilmiştir. 

Belediye Başkanlıklarında 2009’dan 2014’e Oy %
  (Sarı satır oy artışlı ilçe belediyelerimizdir; koyu yitirdiğimiz)

Bel.Başkanı	2009	2014	Fark
Aliağa	49,4	20,39	-29,01	MHP
Balçova	68,8	60,60	-8,20
Bayındır	34,8	35,67	0,87
Bayraklı	43,4	44,08	0,68
Bergama	32,9	34,55	1,65
Beydağ	45,6	53,87	8,27
Bornova	49,7	49,57	-0,13
Buca	50,6	43,13	-7,47
Çeşme	48,3	56,88	8,58
Çiğli	45,7	52,38	6,68
Dikili	40	51,62	11,62
Foça	60,7	42,05	-18,65
Gaziemir	47,8	47,50	-0,30
Güzelbahçe	55,6	51,93	-3,67
Karabağlar	44,3	42,83	-1,47
Karaburun	42,6	50,93	8,33
Karşıyaka	64,3	70,73	6,43
Kemalpaşa	30,5	35,31	4,81	AKP
Kınık	50,8	33,06	-17,74	AKP
Kiraz	48	25,49	-22,51	MHP
Konak	56	46,91	-9,09
Menderes	44,1	39,74	-4,36	AKP
Menemen	40,8	43,58	2,78
Narlıdere	70,7	61,32	-9,38
Ödemiş	46,5	37,59	-8,91	AKP
Seferihisar	43,8	52,25	8,45
Selçuk	43,7	36,61	-7,09	AKP
Tire	28,7	37,06	8,36
Torbalı	49	33,55	-15,45	AKP
Urla	56,5	44,43	-12,07
TOPLAM	46,14	43,84	-2.30
BŞB BAŞKANI	55	49,9	-5,1